FILLIMI I TRIODIT – E DIELA E FARISEUT DHE E TAGRAMBLEDHËSIT
Radio Ngjallja
Sot ne fillojmë Triodin dhe Triodi gjithmonë na kujton që jeta është një udhëtim dhe kur themi një udhëtim do të thotë që ka një destinacion përfundimtar sepse ndryshe nuk quhet udhëtim, quhet që sillesh kot. Nëse jeta është një udhëtim dhe ka një destinacion përfundimtar padyshim që ne duhet ta dimë kush është ky destinacion përfundimtar. Një nga arsyet dhe këto nuk i them unë ose vetëm thjesht feja por edhe shumë filozofë, psikologë dhe psikiatër të mëdhenj që sot ka një çoroditje shumë të madhe përse njerëzit nuk kanë ndonjë qëllim në jetë. E kanë humbur qëllimin. E kanë humbur qëllimin sepse bëhet një jetë thjesht sipërfaqësore, njerëzit nuk përballen me emocione të mëdha dhe me probleme shumë të mëdha. Është një libër shumë i bukur ndoshta libri më i famshëm filozofik i shekullit të kaluar nga një filozof shumë i dëgjuar Ideger, ndoshta mund ta keni dëgjuar të gjithë ju dhe ai e fillon librin me këtë pyetje: “Përsa ka diçka që ekziston dhe të mos ishte asgjë” .Pyetja e qëllimit të ekzistencës ndoshta nuk u vjen gjithë njerëzve dhe në qoftë se i vjen në këtë formë thjesht se i dëgjojnë me vesh nuk i vjen thjesht nga brenda por në tri gjendje shumë të thella metafizike kjo pyetje vjen. Vjen kur para njeriut hapet një vizion i madh, kur ka një lloj zbulese të brendshme, ka shumë kthime të njerëzve që janë kthyer në besim diçka brenda ka ndriçuar dhe me këtë ndriçim padyshim që u vijnë disa pyetje. Fatkeqësisht qytetërimi i sotëm jo vetëm që nuk ka një përgjigje për pyetjet bazike të jetës por s’ka as pyetje. Njerëzit as s’pyesin e duke mos pyetur si do gjejnë, “Kërkoni thotë Zoti dhe do të gjeni, pyesni dhe do keni një përgjigje”. Sot mungojnë këto gjëra dhe në këtë gjendje shumë të thella emocionale njerëzve u vjen kjo pyetje në mendje. Mund të vijnë në hidhërime shumë të mëdha. Në hidhërime personale, familjare, kombëtare, çfarë mund të jenë, mund t’i vijë prapë qëllimi i ekzistencës dhe mund t’i vijë dhe në një gjendje shumë të rëndësishme, që është gjendja e botës moderne në kotësi, kur njeriu fillon dhe e ndjen realisht kotësinë e jetës, mund t’i vijë dhe kjo pyetja mbi qëllimin e ekzistencës e për fat të keq shpeshherë mund të kalojë në hilizëm ose në vetvrasje dhe shumë rrallë ndoshta mund të kapërcejë atë gjë. Të dallosh kotësinë e jetës nuk është aq e lehtë duhet të kesh një thellësi shumë të madhe. Paskali i madh thonte këto fjalë: Ai njeri që nuk dallon kotësinë e jetës është me të vërtetë i kotë. Këtë fjalë shpeshherë ne gjejmë veten, të kesh një arsye në jetë është jashtëzakonisht e rëndësishme dhe për ju sidomos në këtë moshë është shumë më e rëndësishme sepse nëse nuk do vij në këtë moshë sa më tepër kalon koha më vështirë do jetë. E gënjen mendja njeriun që do të thotë se kur do plaket do bëhet më ndryshe. Rinia ka fuqinë më të madhe, e pra nuk është rastësi që dhe shumë sëmundje të madhe psiqike ndodhin në këtë moshë sepse forca e mendimit është e madhe mund të jetë i çoroditur apo i organizuar akoma por fuqia më e madhe është në këtë moshë. Shpikjet më të mëdha të njerëzimit si ide kanë lindur në këtë moshë nga 18-25, më vonë t’i mund t’i renditësh, t’i vendosësh në formë t’i artikulosh por si ide lindin në këtë moshë, kështu që mos e neglizhoni rininë. Nëse do të gjeni një qëllim në jetën tuaj në këtë moshë do e keni gjithë jetën. Ai qëllim do t’ju bëjë ju më të fortë për të përballuar si vështirësitë, dhe për të ndjerë akoma dhe më shumë gëzime.
U përmend gjithmonë njerëzve një histori shumë të rëndësishme, një psikiatër i madh Viktor Frankler i cili ka themeluar shkollën e tretë psikiatrike të Vjenës, të parën e themeloi Frojdi, të dytën Igleri dhe të tretën e themeloi ky. Ky ishte hebre, ishte shumë i ri, sapo ishte i martuar, kishte një fëmijë, nazistët e arrestuan bashkë me familjen e gjithë familja u vra përveç këtij. Në tragjedi shumë të mëdha padyshim që lind një pyetje. Dhe ka shkruar një libër pasi doli nga kampi. Libër shumë i famshëm, vetëm në anglisht janë 150 botime, është përkthyer në shumë gjuhë të botës, dhe në shqip është përkthyer dhe tregon këtë episod. “Gjatë kohës që isha në kamp dhe observoja veten e tij dhe njerëzit që ishin rreth meje, fillova të kuptoja që nevoja bazike e njeriut nuk ishte kënaqësia siç mendoi Frojdi, as etja për pushtet siç mendoi Igleri, por ishte nevoja bazike për të pasur një arsye për të jetuar dhe një arsye për të vdekur. Dhe këto dy arsye mund të japi vetëm feja, një besim i madh. Bota e sotme nuk mund t’i jape këto arsye, kështu që s’ka arsye pse jetojmë dhe njerëzit jetojnë me pasionte të përditshme të çastit. Nuk ka asnjë arsye për të vdekur, nuk gjen një arsye prandaj dhe shmangin vdekjen dhe as nuk bisedojnë rreth asaj, i kap papritur të gjithë. Në librat kështarë ka një lutje ku i kërkojmë Zotit të na mbrojë nga vdekja e papritur, që ka kuptimin ose aksidentale ose e papërgatitur. Pjesën më madhe njeriun e gjen të papërgatitur. Madje edhe kur është në fund fare e gënjejnë je mirë kur ndoshta ai dhe 2-3 ditë jetë ka. Askush nuk përgatitet për këtë gjë, sepse e tremb. Një besim i madh mund t’i japë njeriut një arsye për të jetuar që do të thotë që edhe në jetë mund të shijojë gëzimin dhe padyshim i jep dhe një arsye ku të largohet, që nuk e tremb dhe nuk e hidhëron aq shumë. Dhe një njeri i tillë është një njëri që jeton një jetë të plotë, sa do të duken gjërat si paradoks por është e vërtetë, nëse njëriu e shikon këtë botë të përkohshmë në dimesionin e së përjetshmes ka mundësi ta gëzojë. Ai njëri që e shikon vetëm thjesht në këtë dimesionin e së përkohshmes ai njeri humbet, gjithmonë e kap ankthi, gjithmonë e kap frika. Ja takoj unë shumë moshatarë të mi, tani janë të trembur e thonë po plakemi na iku jeta, sepse ai nuk e shikon veten si udhëtar. Nëse njeriu e shikon veten si udhëtar nuk e tremb ajo gjë. Është një udhëtim që do kalojë të gjitha stacionet deri në stacionin përfundimtar. Ua thashë këtë gjë sepse është shumë e rëndësishme. Një njeri që ka një qëllim në jetë e ka mendjen më të kthjellët dhe llogjika është më e ndritshme e zemra e tij është më e qetë. Njeriu i sotëm nuk ka parqe por ka çoroditje shumë të mëdha mendore pikërisht se s’ka një destinacion, nuk ka një qëllim në jetë, ka një lloj çoroditje të përgjithshme, nuk e di se për çfarë bëhet. Nuk është e rastësishme se mistikët më të mëdhenj të krishterë nuk e shikonin ferrin me squfur dhe me zjarr, por e shohin si shpirtra të humbur që silleshin më kot pa kuptim. Ja dil në rrugë e shiko, dhe njerëzit sillen kot pa pasur një qëllim në jetën e tyre. Mundohuni ta gjeni këtë qëllim e nëse do e gjeni këtë keni gjetur atë thesarin e madh, dhe duke kërkuar këtë udhëtim të jetës do gjeni shumë e shumë përgjigje sepse besimi nuk vjen thjesht duke e njohur nga jashtë, besimi vjen duke e njohur nga brenda, të gjithë e dinë e emrin e Zotit, Zoti, por shumë pak e njohin Zotin. Të njohësh Zotin do të thotë të kesh pasur një kungim me të dhe të kesh ndjerë praninë e tij në jetën tënde personale, jo vetëm thjesht në jetën e njerëzve të tjerë apo çfarë mund të kesh lexuar. Ato mund të ndihmojnë por pa pasur një përvojë personale është shumë e vështirë për të kuptuar atë gjë. Kur jepja mësim dogmatikën u thoja gjithmonë një shembull: Thoja për shembull shumë pak veta e njohin formulën kimike të sheqerit, ka ndonjë këtu që e njeh? Nga një që ka studiuar kimi, nejse nuk po diskutojmë për këtë. Por të gjithë ju e njihni sheqerin sepse e keni shijuar. Nëse do të dish vetëm formulën kimike dhe ke shijuar pak nuk e di. E njëjta gjë ndodh dhe me besimin e Zotit. Të gjithë e dinë emrin e Zotit. Mësojnë dogmatikë, mësojnë dogmat me radhe dhe çfarë kanë thënë, por nuk e njohin atë gjë. Njohja e Zotit është një prani e tij në jetën tënde të përditshme dhe është një njohje personale. Në lutjen kolektive ne ndihmohemi nga kjo gjë por nëse nuk do të jetë lutja personale as lutjen kolektive nuk e bëjmë dot. Sepse liturgjia është një lutje e gjithë kishës së komunitetit, por ajo përgatitet nga lutjet tona personale dhe nga përvoja jonë personale. Dogmat janë jashtëzakonisht të rëndësishme sepse pa ato mendja e njeriut mund të mari kot. Kështu shkruan Shën Vasili i madh dhe na thotë: Dogmat na mbrojnë ne nga mendja jonë se mendja e njeriut mund të shpjegojë gjëra krejtësisht të ndryshme por dogma pa përvojën personale mbetet diçka e thatë. Është përvoja personale e mijëra e miliona njerëzve që e kanë mbajtur gjallë besimin dhe kjo përvojë padyshim duhet të jetë në udhën e dogmave se mund të ketë përvoja që dhe mund t’i keqinterpretojë ajo gjë. Mundohuni që të keni përvojën personale te Zoti, një jetë e thellë jo e sipërfaqshme. Sapse bota e sotme dallohet pikërisht për këtë që është e sipërfaqshme. Pak njerëz ndalojnë në thellësi për të kuptuar. Asnjëherë nuk do e shijoni Zotin nëse nuk do ndaleni në thellësi. Dhe nuk ka gjë më të bukur sesa të shijohet Perëndia. Ata njerëz që e kanë shijuar këtë gjë e kuptojnë çdo të thotë kjo fjalë. Nuk ka gëzim më të madh në jetë, nuk ka mbushje më të madhe brenda shpirtit të njeriut se sa kjo gjë. Çdo gjë tjetër që mund t’i ndodhë njeriut në jetë mund ta përballojë edhe gëzimin ai e ndjen trefish karshi të tjerëve sepse ka gëzim në shpirt. Bota e sotme nuk ka gëzim sepse nuk është i pranishëm Zoti në jetën e përditshme. Është një gabim i madh kur njerëzit kanë menduar që gëzimi është çështje e temperamentit të njeriut ose është thjesht te karakteri i tij. Gëzimi është një dhuratë, dhe gëzimi në psikologji është siç është drita në fizikë. Shumë vështirë për të kuptuar pse? Dhe kjo dhuratë vjen nga Zoti, nëse Zoti do të jetë i pranishëm në jetën tonë të përditshme, jeta jonë do të jetë një gëzim dhe ky gëzim nuk varet nga gjërat ke apo nuk ke. Kur nuk i ke ndoshta e gënjen mendjen e njeriut dhe thotë t’i kem unë ato pa, por njerëzit që kanë pasur dëshmojnë që nuk kanë. Ah lexoni librin që do t’ju rekomandoj se ndoshta libri i epokës së sotme më i afërt është Ekliziasti i Solomonit që ka frazën e famshme: “Kotësi e kotësive, e gjitha kotësi”. Dhe këto i thotë një njeri që i ka provuar të gjitha. Ishte njeriu më i pasur, kishte gjithçka që mund të ëndërrojnë gjithë njerëzit dhe megjithatë s’ishte i gëzuar. kotësi e kotësive dhe të gjitha kotësi thonte, sepse gëzimi lidhet me praninë e diçkaje tjetër mund të grumbullosh gjëra pa fund por përsëri nuk do jesh i kënaqur. Ai njeri që nuk kënaqet me pak shkruan përsëri Solomoni e gënjen mendja se do të kënaqet me shumë. Ata që e kanë provuar e dinë këtë gjë. Nëse ju do zbuloni brenda shpirtit tuaj një lidhje të thellë me Zotin e gjallë atëherë ju do të keni një thesar të mad për veten tuaj dhe për familjet tuaja kur t’i keni dhe për gjithë njerëzit që keni rreth vetes. Mundohuni të krijoni një përvojë personale me besim. Nuk mjafton thjesht nga jashtë. Ajo nga jashtë nganjëherë ndoshta mund t’ju çojë në mendjemadhësi dhe krenari siç është historia e sotme që fillon të gjykosh të tjerët rrotull pse se bëjnë këtë gjë. Sepse gjykimi është shumë i lehtë për të gjykuar të tjerët. Madje siç thotë një nobelist i famshëm Manro thotë: Ata njerëz që s’bëjnë asgjë i kritikojnë të tjerët pse s’i bëjnë të gjitha. Ja keni dëgjuar shumë njerëz ju që vazhdimisht thonë pse e bëri këtë pse se bëri këtë ai ndoshta nuk e di as pse e bërë apo pse se bëri. Por sepse duke qenë i sipërfaqshëm gjithmonë do e gjykosh. Dhe duke qenë i sipërfaqshëm krijohet një ankth. Dhe ky quhet ankthi ekzistencial dhe njeriu do ta mbushi këtë ankth. Mund ta mbushi me pasione të ndryshme, drogra, pije, pushtet, apo gjithçka tjetër, ose me kotësi dhe thashetheme apo përgojime. Këto janë një lloj sorrogato për të mbuluar atë boshllëkun që është brenda. Sa më shumë të jemi me këto aq më shumë bëhemi bosh brenda. Asnjë gjë nuk fitojmë ne sikur t’i dimë të gjithë thashethemet e botës. Sikur të dimë gjithçka ka bërë që nga Adami dhe deri te njeriu i fundit që vjen në botë asgjë nuk fitojmë. Ajo është një humbje kohe e kotë. Mungesa e thellësisë e nxit këtë gjë. Ja shikoni sot, bisedë dhe thashetheme, t’i dëgjosh njerëzit për kafe a thua ti se si kanë dëgjuar këta njerëz. Të gjithë i kritikojnë përse bëri kështu, kishtë bërë ashtu të gjithë japin këshillë, vetë faktikisht nuk bëjnë asgjë dhe nuk e shikojnë këtë gjë brenda sepse nuk kanë një pasqyrë reale për t’u parë. Në pasqyrat e tjera ne mund të dalim shumë bukur por nëse do të shikohemi në pasqyrën e Ungjillit nuk dalim aq bukur, të paktën flas nga përvoja ime. Pasqyra e Ungjillit na tregon ne realisht se kush jemi, pasqyrat e tjera janë të rreme. Duke u parë realisht në këtë lloj pasqyre ne do shikojmë realisht se kush jemi. E duke parë se kush jemi do fillojmë të njohim veten tonë, sepse pa njohur veten është shumë vështirë të bësh diçka. Gnothise afton ishtë proverbi i vjetër i Orakle .. Njih vetveten që do të thotë nëse ti do arrish të njohësh diçka nga vetja pa dyshim që do i njohësh të gjithë njerëzit e tjerë sepse pak a shumë po të njëjtat gjëra janë. Njerëzit mendojnë se janë shumë ndryshe. Thellë brenda vetes njerëzit po ato janë dhe e përsëris vazhdimisht nëse çdo njeri e njeh shumë mirë veten e tij jo pseudo veten, sepse të gjithë ne krijojmë një pseudovete ajo që mendojmë ne që do të jemi ose ajo që do të dëshironim ne të ishim. Jemi të vetdijshëm për këtë ose jo është gjë tjetër por nuk jemi realisht vetja jonë. Por ai që njeh mirë veten e vërtetë nuk do shohë gjë atje për të qenë krenar. Prandaj dhe shenjtorët nuk ishin krenar. Nëse bënin vepra të jashtëzakonshme e të mëdha, ata përpara Zotit e ndjenin veten që ishin pak. Si shkruan Shën Pavli, një njeeri që ka bërë vepra të jashtëzakonshme nga jashtë. “Unë jam i pari i mëkatarëve”. Dhe këtë nuk e thotë si pozë, sepse duke qenë njerëz të vërtetë ata nuk pozonin, por e thotë se ai e ndjente thellë brenda vetes së tij këtë gjë. E kjo vjen nga një përvojë e thellë e njeriut me Perëndinë me botën e përtejme. Pa këtë përvojë jeta e njeriut kthehet në kotësi, e kthen siç është kthyer sot, merret me gjëra që s’kanë ansjë lloj rëndësie, tërë ditën, lodhen e bëhen, ikin në punë njerëzit s’bëjnë asnjë punë, kthehen telef sepse kotësia e vazhdueshme, fjalë që ndoshta s’kanë asnjë lloj rëndësie, sëmuren prej tyre, pse më tha ky kështu pse i tha ai ashtu, e kjo s’ka ndonjë rëndësi të madhe si të thoshte ashtu apo kështu. Dhe kjo ndjeshmëri kaq e madhe vjen ngaqë jemi vet sipërfaqësorë. Një oqean i thellë nuk tronditet nga erërat që fryjnë në sipërfaqe, ne tronditemi se s’kemi thellësi. Fryn era dhe na tund dhe ne. Sa më shumë bëhemi të thellë, aq më pak të ndjeshëm bëhemi nga gjërat e tjera. Ndaj dhe shenjtorët e mëdhenj nuk trembeshin pse i shanin as nuk trembeshin se shpifnin kundër tyre madje ka ekzistuar një shenjt i cili paguante njerëz që të shpifnin kundër tij që të ishte i përunjur. Unë kur tregoj këtë histori shtoj dhe diçka, u them ne jemi më me fat se mund t’i marrim falas, s’kemi nevojë të paguajmë ne na shpifin falas. Nuk tronditeshin nga kjo gjë sepse kishte thellësi. Dhe njerëzit që tronditen përnjëherë nuk kanë thellësi, ..një fjalë të dëgjojnë që foli dikush kundër tij nuk e zë gjumi as natën, ca dhe një javë ndoshta nuk i zë gjumi pse ma tha ai kështu psa ma tha, për gjëra që nuk kanë shumë rëndësi. Si të kishte thënë ai këtë, si të kishte lavdëruar ai asnjë gjë nuk ka rëndësi në jetën tënde realisht. Kjo vjen nga jeta sipërfaqësore që bëjmë ne të gjithë. Mundohuni që të bëni një jetë të thellë. E duke bërë një jetë të thellë do zbuloni diçka që do e keni gjithë jetën. Jo vetëm këtë jetë këtu por dhe atë që do vij. Ne u japim rëndësi shumë gjërave që nuk janë shumë të rëndësishme, ja shiko çbëjnë njerëzit, përpiqen pa fund, shtëpinë e parë, shtëpinë e dytë, shtëpinë e tretë dhe vetëm kur i kap vdekja. Ja kur isha radhës tjetër në Tiranë shkova takova një shokun tim ishte afër vdekjes mbasi kishte blerë shtëpinë e shtatë. Dhe i thashë po ç’harxhon kohën me gjithë këto gjëra, për çfarë të duhen të gjitha këto. Po sepse duke qenë bosh njëriu do ta mbush me diçka. Tregohet një traditë nuk e dimë sa e vërtetë është nga ana historike por e dimë që njerëzit e parë jetonin shumë vite. 900 vjet, Mathosalemi 960 vjet, Adami 930 e të gjithë. Dhe një traditë ekzistonte në Izrael që thonte: “që nuk bënin shtëpia, pak jemi do ikim” me 900 vjet, sepse ata e kishin shumë para syve që ne jemi udhëtarë, jemi kalimtarë. Si njeri rri në stacion dhe do të rri për pak, nuk rri atje e të filloj tregtinë, të blej këtë tokën, të ndërtojë këtë shtëpinë e të bëjë këtë se do iki. Ne sot jemi të zaptuar nga kjo lloj gjëje. Nga kjo lloj frike për të pasur sa më shumë. Kjo gjë nuk i bën mirë, as ata që e kanë nuk i bën të lumtur. Mos kujtoni se duke vënë pasuri do bëhesh shumë më i lumtur. Ja unë i takoj një brezi në Tiranë një pjesë e madhe e atyre që kam pas unë në klasë ose në lagje ose mëhallë, u bënë ministra, deputetë ca kryeministra. Asnjë prej tyre s’është i lumtur. Ngaqë kam punuar një kohë të gjatë në psikiatri shumë prej tyre vijnë dhe më thonë disa herë ndonjë diçka se çfarë kanë brenda. Pjesa më e madhe fle me ilaçe, me ankthe shumë të mëdha. Para ca kohe më tha njeri lum ti që je kështu. Hajde i thashë kush të ndalon, bëhu kallogjer i lashë këtu të gjitha. Po sepse futen në një lloj jete që ata mendojnë se kur të arrijnë diçka njerëzit që janë rrotull ndoshta mund t’i shohin me zili por po ta vendosësh kamerën brenda tij nuk mund të rrish dot as gjysmë ore. Thesari më i madh që mund të zbuloni është një besim i madh. Që do të thotë një qëllim në jetë, ai do t’ju japë forcë për gjithçka. Për të përballuar gjithçka që do të hasni në jetë. Mundohuni të jeni të vërtetë me veten tuaj. Ka një problem shumë të madh. Ne nuk jemi të ndershëm me veten tonë. Njihet dhe në psikologji dhe kudo njihet kjo gjë ku të gjithë njerëzit krijojnë një pseudovete. Diçka që nuk po flas pastaj për ato ëndërrime ditën që janë gjithë njerëzit pa përjashtim, që mendojnë se mund të bëhet kështu madje po e pozicionove veten siç donte ai të ishe kthehen të gjitha në tentativa për t’i shpëtuar ballafaqimit me veten e vërtetë. Nëse do ballafaqoheni me veten e vërtetë do fitoni shumë e shumë gjëra. Të rrish me veten nuk është aq e lehtë sa duket. Mbaj mend, por mund të ketë kohë, ndoshta 40 vjet kur kam lexuar për herë të parë jetën e shën Benediktit mbaronte me një frazë: e përmend vazhdimisht këtë sepse është e rëndësishme: “Habitavit kumse (banonte me veten)”. Dhe vazhdoja me veten time në atë kohë, por të gjithë me veten banojmë, pse shkruhet kështu. M’u deshën disa dekada për të kuptuar që çfarë do të thotë kjo gjë. Ne kujtojmë se banojmë me veten, për s’jemi me veten, jemi me një pseudovete. Zbulimi i vetes së vërtetë bëhet vetëm nga .. kur njëriu nuk ka më frikë ta pranoj realisht atë që është sepse njerëzit nuk e pranojnë atë gjë. Bën një rezistencë brenda, e tremb ajo gjë. Ja thuaj një hajduti që e di që është hajdut të hidhet në fyt. Thuaj një imorali që e di të hidhet në fyt se ka vështirësi për ta pranuar. Shikoni gjithë njerëzit p.sh. ankohen për këtë, për atë, sikur ia kanë fajin ata të tjerët. Kjo vjen nga moszbulimi i diçkaje të thellë brenda. Para ca kohësh takova një që e njihja edhe më thanë që nuk vinte në kishë, kishte ca kohë që nuk vinte dhe duke biseduar i thashë: Pse nuk shkon në kishë? Më tha ç’të shkoj ai prifti, thotë kështu, ti me thashetheme, me këto e me gjithëkëto, e që thonte janë nuk them se s’janë. Po mirë i thashë çfarë kishe do ti. Po ja të jetë një kishë që prifti të jetë i devotshëm, njerëzit e këshillit të jenë kështu, të jetë atje, mos të ketë, të gjitha. Në rregull i thashë sikur të gjejmë një kishë të tillë, por ndoshta s’të pranojnë ty atje. Sa herë më ke gënjyer mua? Sa herë më ke vjedhur lekë e s’mi ke kthyer? Këtë e themi edhe ne shpeshherë. Jo kisha ashtu, dhe harrojmë që atë kishë që kujtojmë ne si do të jetë atje s’na pranojnë as ne. Kisha është një spital. Dhe në spital nuk shkohet për qef. As për t’u ndjerë mirë. Në spital shkohet për t’u shëruar, dhe ai njeri që e ndjen thellë sëmundjen shkon në spital. Dhe sidomos ne që e kemi dhe në kulturën tonë e kemi që në spital shkojmë kur vjen thika në kockë. Edhe në kishë pak a shumë është e njëjta gjë. Vetëm një njeri që e ndjen thellë peshën e mëkatit dhe shtrembërimin e madh shpirtëror që sjell ajo gjë mund të kërkojë këtë lloj mjekimi. Dhe nuk ka ndonjë gjë për t’u mburrur kjo gjë. Prandaj dhe shenjtorët e vërtertë ishin të thjeshtë dhe të përulur. Sepse ata po kërkonin realisht diçka për t’u shëruar. Mundohuni që të zbuloni diçka? Sepse i ligu shih çfarë bën. E para është që përpiqet t’ju lejojë që të mos shkoni në kishë. Dhe po të shkoni në kishë mos të merreni me gjëra serioze por të merreni me priftin, kishtarin, ai që erdhi ky që s’shkoi, me gjëra të kota që s’kanë asnjë fitim sikur dhe t’i dini të gjitha këto. Nëse njerëzit shkojnë në kishë shkojnë për t’u shëruar. Që do të thotë për mjekimin që jep mjeku. Mjekimi që jep mjeku është pikërisht mësimi i Ungjillit. Mundohuni ta dëgjoni Ungjillin çdo herë. Sepse njerëzit mbasi lexohet disa herë, nuk e dëgjojnë më, sepse u duket sikur e dinë. Kjo është gjëja më e tmerrshme që mund t’i ndodhë njëriut. Kujton se e di dhe në fakt ai se di. Kjo ishte dhe sëmundja më e rrezikshme në kishë, fariseizmi, kur ti mendon që je brenda, në fakt ti je jashtë. Ti mendon të jesh i drejtë në fakt ti nuk je i drejtë. Mjekimi i vërtetë pikërisht kjo gjë është, që të kuptohet që ne kemi nevojë për atë gjë. Nëse do e provoni këtë gjë dhe do të zbuloni thellë brenda saj do keni një thesar shumë të madh. Kjo është ajo perla e madhe që thotë Zoti.
Nga: Mitropoliti i Koçës, Hirësi Joani
Radio Ngjallja